Maðurinn sem tapaði skákinni ódauðlegu

Til eru þeir herforingjar, ekki fáir, sem eingöngu komast á spjöld sögunnar fyrir tapaða orrustu. Í skáksögunni eru nokkrir sem tvímælalaust eru frægastir fyrir að hafa tapað.

 

Þar fer fremstur í flokki, ef það er viðeigandi orðalag, maður sem hét hvorki meira né minna en Lionel Adelberto Bagration Felix Kieseritzky, fæddur í Tartu fyrsta dag ársins 1806.

Nafn hans mun að eilífu geymast í annálum skáklistarinnar fyrir viðureign sem Kieseritzky tapaði fyrir Adolph Anderssen árið 1851. Sú skák vakti andköf og aðdáun, og stendur enn í dag undir því heiti sem henni var gefið: Skákin ódauðlega.

           

Sú staðreynd að Kieseritzkys verður minnst fyrir tapaða skák er reyndar mjög viðeigandi. Hann heillaði ekki samferðamenn sína, heldur þótti önuglyndur og sérvitur. Ugglaust var hann þó góðum gáfum gæddur, og harðneitaði að verða málafærslumaður einsog pabbi, og kaus fremur að leggja fyrir sig stærðfræði.

 

Árið 1839 ferðaðist hann til Frakklands og gerði Café de la Regency að heimavelli sínum. Þar kenndi hann skák fyrir 5 franka á klukkstund eða tefldi eina skák fyrir sömu upphæð.

           

Lionel Kieseritzky var góður skákmaður. Til marks um það er árangur hans gegn Adolph Anderssen, sem um langt skeið var einn besti skákmaður heims, dáður og elskaður fyrir litríkan sóknarstíl og óbilandi hugrekki.

 

Alls hafa varðveist 15 skákir milli Kieseritzkys og Anderssen, og þar hefur Kieseritzky vinninginn.

 

Um nokkurt skeið gaf Kiesritzky út skáktímarit og hannaði þá kerfi til að birta skákir á prenti. Í þann tíð var ekki ennþá búið að hanna sæmræmt kerfi um hvernig koma ætti skákum til skila í blöðum og bókum, svo iðulega vafðist fyrir skákþyrstum lesendum að skilja hvernig tilteknar skákir hefðu teflst

.

Hið einfalda og þaulhugsaða kerfi okkar tíma var ekki komið til sögu. Kerfi Kieseritzkys reyndist flestum harðlokuð bók og tímaritið lognaðist út af. Sömu sögu er að segja af þrívíddartaflinu sem Kieseritzky hannaði, en tókst ekki að útskýra fyrir neinum hvernig virkaði, og dó sá leyndardómur með honum.

           

Kieseritzky hafði góða þekkingu á byrjunum, stálminni og frjótt ímyndunarafl. Allt skilaði þetta góðum sigrum, og um skeið var hann trúlega meðal fimm bestu skákmanna heims. Sjálfur hafði Kiesitzky ívið hærri hugmyndir, og kallaði sig ,,Messías skáklistarinnar".

 

Hann dó árið 1853 og var víst sorglega fáum harmdauði. Þessi sérlundaði og geðstirði snillingur var borinn til grafar á kostnað bæjarsjóðs, og hefur æ síðan verið minnst fyrir eina tapaða skák.

 

 

Skákina ódauðlegu má skoða með því að smella hér.

http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1018910